Miesiąc: maj 2023

Czy dieta bezglutenowa jest zdrowa dla każdego?

Dieta bezglutenowa to model żywienia, który w ostatniej dekadzie znacznie zyskał na popularności. Jego główną zasadą jest eliminacja glutenu, czyli mieszanki białek roślinnych (gliadyny i gluteniny) znajdujących się w wielu zbożach – pszenicy, orkiszu, żyta czy jęczmienia. Zamiast ulegać tej modzie, warto zadać sobie pytanie – czy dieta bezglutenowa jest bezpieczna i odpowiednia dla każdego?­

Dieta bezglutenowa – korzyści i wady

Gluten odpowiedzialny jest za właściwości strukturotwórcze mąki. To właśnie on powoduje, że ciasto staje się elastyczne. 

Dieta bezglutenowa przynosi korzyści u osób zmagających się z celiakią, nietolerancją lub nadwrażliwością na gluten. Celiakia jest chorobą o podłożu immunologicznym. U osób zmagających się z tych schorzeniem, spożycie glutenu powoduje produkcję przeciwciał i pojawienie się stanu zapalnego w organizmie. W rezultacie zanikają kosmki błony śluzowej jelita cienkiego. Wprowadzenie diety bezglutenowej umożliwia częściowe, a nawet całkowite zagojenie się błony śluzowej dwunastnicy i pozwala złagodzić lub wyeliminować objawy celiakii takie jak zaburzenia wchłaniania, problemy trawienne, zaburzenia skórne czy niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza.

Dieta bezglutenowa – wady

Eliminacja glutenu w określonych przypadkach, np. u osób chorujących na celiakię, jest w pełni uzasadniona. Jednakże dieta bezglutenowa u osób zdrowych nie zawsze jest dobrym pomysłem. Dlaczego? Rezygnacja z glutenu w diecie może powodować szereg niekorzyści zdrowotnych.

• Jeżeli jest nieodpowiednio zbilansowana, może doprowadzić do niedoborów żywieniowych. 
• Produkty bezglutenowe zwykle zawierają mniejszą ilość minerałów, w tym przede wszystkim wapnia, magnezu, żelaza, a także kwasu foliowego oraz błonnika.
• Dieta bezglutenowa często dostarcza organizmowi większą ilość tłuszczu i cholesterolu
• Dodatkowo produkty bezglutenowe są średnio 2-3 razy droższe, niż tradycyjne pieczywo czy też mąka.

Gluten a problemy trawienne

W przypadku nietolerancji lub alergii, spożycie glutenu może wywoływać szereg problemów trawiennych. Do najczęściej występujących objawów zaliczamy:

• ból brzucha;
• nudności;
• wymioty;
• wzdęcia i uczucie pełności;
• zaparcia i biegunki;
• drętwienie rąk i nóg;
• skurcze mięśni i ból stawów;
• ból głowy;
• złe samopoczucie, zmęczenie, dezorientacja

Dieta bezglutenowa dla osób zdrowych

Dieta bezglutenowa ze względu na dość duże restrykcje nie jest polecana dla osób zdrowych, u których spożycie glutenu nie wywołuje objawów. Nieumiejętne stosowanie diety eliminacyjnej, bez jej odpowiedniego zbilansowania może przyczynić się do wystąpienia groźnych dla zdrowia niedoborów pokarmowych. Chociaż sam w sobie gluten nie posiada szczególnych wartości odżywczych, zawierające go produkty zbożowe stanowią już ważny element codziennej diety. Nie ulega więc wątpliwości, że gluten a zdrowie to pojęcia silnie ze sobą powiązane.

Dieta bezglutenowa a utrata wagi – fakt czy mit?

Błędem jest myślenie, że samo wyeliminowanie glutenu przyczynia się do utraty wagi. W przypadku redukcji najważniejszą kwestią jest odpowiednia kaloryczność diety, uwzględniająca deficyt energetyczny. Wprowadzanie eliminacji jest w tym przypadku jest bezzasadne. Gluten nie ma większego wpływu na przebieg procesu odchudzania. 
Powodem, dla którego wiele osób chudnie na diecie bezglutenowej, jest eliminacja dużej grupy produktów ze swojej diety. Niestety, często jest to efekt krótkotrwały – organizm pragnie szybko uzupełnić brakującą energię, dlatego na diecie bezglutenowej możesz mieć większą ochotę na niezdrowe, wysokokaloryczne przekąski. Jak zatem widać, dieta bezglutenowa a utrata wagi niekoniecznie może okazać się prawdą. Więcej na ten temat dowiesz się w naszym artykule – odchudzanie a dieta bezglutenowa.

Gluten a choroby autoimmunologiczne

Najważniejszym założeniem żywienia w chorobach autoimmunologicznych (np. Hashimoto) jest dieta przeciwzapalna, uwzględniająca wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz antyoksydantów. Osoby zmagające się z chorobami autoimmunologicznymi mogły zetknąć się z rekomendacją dotyczącą wykluczenia z diety glutenu. Nie wykazano jednak wpływu glutenu na przebieg choroby.
Należy jednak zaznaczyć, że celiakia zalicza się do chorób autoimmunologicznych, a jedna choroba autoimmunologiczna może stanowić predyspozycję do zachorowania na drugą chorobę o podobnym podłożu. W związku z tym warto wykonać dodatkowe badania aby wykluczyć lub potwierdzić alergię na gluten i w razie konieczności wprowadzić odpowiednią dietę. 

Dieta bezglutenowa dla sportowców

Sportowcy na diecie bezglutenowej powinni dostosować jadłospis indywidualnie do swoich potrzeb. Szczególną uwagę należy zwrócić na codzienne menu, które powinno być bogate w białko, węglowodany złożone i zdrowe tłuszcze. Dieta bezglutenowa dla sportowców musi dostarczać im solidną dawkę energii, która umożliwi wykonywanie nawet bardzo intensywnych treningów.

Dieta bezglutenowa a cukrzyca

Badania naukowe wykazały, że u osób chorujących na cukrzycę typu 1, ryzyko zachorowania na celiakię wzrasta aż kilkukrotnie. Z kolei u osób będących na diecie bezglutenowej, stosujących źle zbilansowaną, wysokoenergetyczną, bogatą w cukier i tłuszcz dietę, przy braku odpowiedniej aktywności fizycznej może rozwinąć się cukrzyca typu 2. Dlatego na diecie bezglutenowej tak ważne jest racjonalne i zdrowe odżywianie. powinno ono być stosowane nie tylko w przypadku cukrzycy, ale także jako profilaktyka przed nią.
Przede wszystkim należy unikać produktów z wysokim indeksem glikemicznym, zwrócić uwagę na stopień rozgotowania (produkty powinny być al dente) a także zrezygnować z dużej ilości cukrów prostych.  Dla osób, które chcą poprawić swoje odżywianie w celach profilaktyki przeciw cukrzycy, ale z uwagi na szybki styl życia, nie mają czasu na szykowanie zdrowych posiłków, powstała nasza dieta pudełkowa Be Diet Low IG. Jest to program żywieniowy oparty na produktach i średnim i niskim IG, a jednocześnie ograniczający gluten.

Dieta bezglutenowa a wykluczenia pokarmowe

Stosując dietę bezglutenową należy wykluczyć z diety wszystkie produkty będące źródłem glutenu. Znajdziemy go w tradycyjnym pieczywie, makaronach, niektórych kaszach, a także innych produktach spożywczych (niezawierających naturalnie białek glutenu) na skutek zanieczyszczenia podczas procesu produkcji. W przypadku celiakii, w której nawet niewielka ilość glutenu jest niekorzystna, zaleca się korzystanie z certyfikowanych produktów bezglutenowych.

przez Be Diet Catering