Czy niezależnie od tego, jakie czynności wykonujesz w ciągu dnia, odczuwasz ciągłą senność, zmęczenie i brak sił na codzienne czynności? Pamiętaj, że nie jest to stan, którego nie da się zmienić – dowiedz się, jakie mogą być przyczyny chronicznego zmęczenia oraz jak im zaradzić, wspomagając organizm rozsądną dietą i zmianą stylu życia.
Czym jest przewlekłe zmęczenie?
Wychodząc od definicji – chroniczne zmęczenie to inaczej zmęczenie przewlekłe lub zespół przewlekłego zmęczenia. Co istotne, jest to stan, który utrzymuje się długo (ponad 2 tygodnie, a często nawet miesiącami czy latami) i może mieć różne podłoże. Bardzo często wiąże się z tzw. burnoutem, czyli wypaleniem, i pojawia się u aktywnych osób pomiędzy 30. a 45. rokiem życia. Co istotne, jeśli ktoś na pytanie, jak leczyć chroniczne zmęczenie, odpowie zaleceniem odpoczynku czy urlopu, może to nie być wystarczającym rozwiązaniem. Chroniczne zmęczenie charakteryzuje się tym, że nie ustaje mimo prób odpoczynku, zamiast tego objawia się brakiem energii, znużeniem, trudnościami w koncentracji i ma negatywny wpływ na wiele obszarów życia – od prywatnego (relacje, rodzina) po zawodowe (praca).
Jak rozpoznać przewlekłe zmęczenie?
Jeśli podejrzewasz u siebie chroniczne zmęczenie, objawy, na które powinieneś zwrócić uwagę w pierwszej kolejności, to:
- trudny do zlokalizowania częsty ból głowy;
- chrypka, częsty ból gardła;
- ból stawów (tzw. wędrujący, nie powodujący obrzęków)
- powiększenie węzłów chłonnych – najczęściej w obrębie szyi i pach;
- bóle mięśni pozbawione konkretnych przyczyn (np. nie połączone z wysiłkiem fizycznym czy grypą);
- zaburzenie pamięci;
- problemy z koncentracją;
- zaburzenia snu – mogą pojawić się zarówno bezsenność, jak i nadmierna senność;
- po wysiłku fizycznym dużo dłuższe niż zwykle poczucie zmęczenia.
Jak leczyć chroniczne zmęczenie: poznaj przyczynę
Zawsze pierwszym krokiem do podjęcia prawidłowych działań powinien być wyczerpujący research, szereg badań oraz konsultacja z lekarzem. Dlatego zanim zaczniesz szukać odpowiedzi na pytanie, co na chroniczne zmęczenie, zobacz, co może znajdować się u jego podłoża:
- anemia – powoduje pogorszenie koncentracji i ogólne osłabienie organizmu;
- kłopoty z tarczycą – chroniczne zmęczenie może pojawiać się w nadczynności lub niedoczynność tarczycy;
- cukrzyca typu 2 – może powodować dużą senność, szczególnie po posiłkach (podobnie jak poprzedzająca ją insulinooporność);
- utajone choroby serca – często jako powikłania po przebytych chorobach, nawet grypie; np. zapalenie mięśnia sercowego po przechodzonej grypie;
- bezdech senny;
- nietolerancje pokarmowe;
- niedobory witamin i minerałów, np. witaminy D3.
Pamiętaj, że już lekarz rodzinny czy internista zleci Ci komplet badań niezbędnych do wykluczenia lub potwierdzenia anemii czy problemów z tarczycą. Dlatego zanim wdrożysz dietę na chroniczne zmęczenie, odwiedź specjalistę.
Permanentne zmęczenie – jak leczyć, by wyleczyć?
Jeśli jego przyczyną jest choroba, niedobory witamin lub inna przyczyna fizyczna, musisz zająć się nią w pierwszej kolejności, np. poprzez odpowiednią suplementację. Oprócz tego:
- dbaj o odpowiednią ilość snu i przywrócenie zdrowego rytmu dobowego;
- znajdź taki sposób odpoczynku, który będzie dla Ciebie najbardziej efektywny – może okazać się, że niedziela na rowerze naładuje Cię energią dużo bardziej niż ulubiony serial;
- zbilansuj swoją dietę;
- zadbaj o odpowiednią ilość aktywności fizycznej – pamiętaj, nie ma lepszego źródła endorfin!
Chroniczne zmęczenie: dieta, która pomoże Ci postawić się na nogi
Dieta na chroniczne zmęczenie może przybrać wiele różnych form, które zależą od przyczyny chronicznego zmęczenia – Poznaj również podstawowe zasady, którymi warto się kierować w przypadku chronicznego zmęczenia:
- unikaj produktów, które powodują wysoki wyrzut cukru, po którym często następuje wzmożona senność, np. fast foody, słodycze, napoje słodzone i energetyczne;
- dbaj o dużą ilość owoców i warzyw w posiłkach;
- pij dużo wody – upewnij się, że nie jesteś odwodniony;
- ogranicz spożycie kofeiny (zamiast kawy wypij zimną lub ciepłą wodę, opcjonalnie z dodatkiem cytryny);
- pamiętaj, że jest wiele naturalnych sposobów na wzmocnienie organizmu, np. wyciągi z jeżówki purpurowej czy żeń-szeń;
- zbadaj poziom żelaza w swoim organizmie, jego niedobór może prowadzić do przewlekłego zmęczenia
- jedz dużo produktów, które działają antyoksydacyjnie: wprowadź do diety porzeczki, jeżyny, wiśnie, jagody i ciemne winogrona.
Pamiętaj, że chroniczne zmęczenie nie musi być skutkiem niedoborów w organizmie czy oznaką choroby. Jeśli Twoje badania są w normie, a objawy nie ustępują i Twoje samopoczucie się pogarsza, zastanów się, czy powodem zmęczenia nie jest depresja lub inne choroby o podłożu psychicznym. Ich przebieg także możesz łagodzić dietą, ale nie bój się skorzystać z pomocy specjalisty, by skorzystać ze wsparcia farmakologicznego i psychoterapeutycznego.
