Nadczynność tarczycy to zaburzenie które daje szereg specyficznych objawów. Aby wspomóc leczenie ważną rolę stanowi dieta. Co należy jeść, czego unikać? Jaki obrać kierunek podczas wyboru sposobu żywienia? Przekonajmy się.
Nadczynność tarczycy – charakterystyka
Nadczynność tarczycy to jedno z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych dotykające głównie kobiety w wieku 20-40 lat. W Polsce dotyka około 2% populacji. Charakteryzuje się nadmierną produkcją hormonów tarczycowych w stosunku do potrzeb organizmu. Przyczyną nadczynności tarczycy jest najczęściej choroba Gravesa i Basedowa, rzadziej guzki samego gruczołu czy leczenie nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy. W nadczynności tarczycy znacząco zwiększa się poziom metabolizmu, co często wiąże się z niską masą ciała, oraz może doprowadzić do niedoborów żywieniowych. Tak więc po zdiagnozowaniu należy nie tylko zacząć leczenie farmakologiczne ale uzupełnić o zalecenia dotyczące żywienia. Nieleczona nadczynność tarczycy może powodować szereg groźnych powikłań.
Rola prawidłowej diety w nadczynności tarczycy
Odpowiednia dieta przy nadczynności tarczycy stanowi szczególnie ważny element. Jej zadaniem jest zapobieganie nadmiernej utracie masy ciała spowodowanej pobudzonym metabolizmem, uchronienie chorego przed niedożywieniem i przede wszystkim dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych i energii, potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Podstawowe założenia diety
Energia: Ilość energii w całodziennie diecie ustala się w zależności od BMI chorego. W przypadku osób o prawidłowym indeksie masy ciała stosujemy dietę normokaloryczną, kontrolując stale masę ciała do czasu wyrównania hormonalnego. U chorych z BMI poniżej normy stosuje się dietę hiper kaloryczną. Ilość energii ustala się indywidulanie. Zazwyczaj jest ona zwiększana o około 15-20% w stosunku do zapotrzebowanie dalej osoby. W przypadku głębokich nadczynności procent zwiększenia podaży energii może ulec znaczącemu zwiększeniu, nawet to 50-80%.
Białko: tak jak w przypadku energii, u osób z prawidłowym BMI stosujemy dietę normo białkową gdzie ten makroskładnik stanowi 12-15% całodziennej racji pokarmowej. U chorych z niedowagą oczywiście zwiększamy spożycie wysokiej jakości białka do ilości około 110-130g na dobę. Ważne aby białko pochodziło z wysokiej jakości produktów. Głównym jego źródłem powinny być: chude mięsa, ryby, jaja oraz suche nasiona roślin strączkowych.
Tłuszcz– Zalecamy aby tłuszcze stanowiły 20-35% całodziennej puli energetycznej. Poleca się spożywanie głownie tłuszczów pochodzenia roślinnego. Są one dobrym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 które mają działanie przeciwzapalne. Doskonałe źródła zdrowych kwasów tłuszczowych to między innymi: olej lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek, orzechy, nasiona lnu, pestki dyni, słonecznika, awokado oraz oliwki.
Węglowodany – Całodzienna podaż powinna stanowić około 50-70%. Oczywiście bardzo istotne jest zwrócenie uwagi na jakość produktów stanowiących źródło węglowodanów w diecie. Polecamy wybór produktów zbożowych pełnoziarnistych, warzyw i owoców. Istotna jest również kontrola ilości błonnika tak aby stanowił około 20-40g na dobę. W przypadku kiedy mamy do czynienia z biegunkami wynikającymi z zaburzeń metabolizmu, należy oczywiście odpowiednio zweryfikować podaż błonnika i wdrożenie diety łatwostrawnej.
Składniki istotne w diecie osób borykających się nadczynnością tarczycy to również:
Witamin D i wapń– zwiększony metabolizm to znacznie ryzyko wystąpienia osteoporozy. Prawidłowa podaż witaminy D oraz wapnia to ważna profilaktyka tego schorzenia. Wartościowe źródła wapnia to mleko i jego przetwory, brokuły i warzywa zielonolistne, amarantus, pestki dyni, migdały, sezam, mak. W takich produktach jak sardynki, śledzie, szprotki w znacznych ilościach znajdziemy zarówno wapń i witamina D. Witaminę D dostarczają różnie pozostałe ryby morskie. W okresie wiosenno-letnim korzystaj możliwości endogennej syntezy tej witaminy. Wystarczy 15 minut na słońcu. Jesienią i zimą konieczne jest wdrożenie suplementacji.
Jod – to pierwiastek bardzo ważny dla pracy tarczycy, ale należy kontrolować jego ilość w diecie. Nadmierne spożywanie produktów będącym źródłem jodu: alg, wodorostów, ryb (powyżej 2-3 razy w tygodniu) czy suplementów może indukować nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy kojarzy się nam ze szczupłą sylwetką. Nie jest to jednak sytuacja która może pozostać bez interwencji. Pamiętajmy o konieczności leczenia tego schorzenia. Dieta w nadczynności tarczycy jest bardzo ważna. Warunkuje prawidłowe odżywienie organizmu. Zachęcamy do zgłoszenia się do dietetyka zaraz po ustaleniu diagnozy, w celu ustalenia zaleceń żywieniowych dostosowanych do aktualnej sytuacji.
