Na sam początek warto podkreślić, że dieta w zaburzeniach glukozowych nie powinna nazywać się dietą cukrzycową. Nazwa ta była używana dawniej. Aktualnie dieta w takiej chorobie nazywa się dietą z niskim indeksem glikemicznym. Zamiennie może być również używane sformułowanie dieta LOW IG. Czego dotyczy ta dieta? Czym się charakteryzuje? O tym przeczytasz w kolejnej części artykułu.

Dieta cukrzycowa – co to jest?

Dieta z niskim indeksem glikemicznym zakłada przede wszystkim wykluczenie z Twojego jadłospisu produktów z węglowodanami prostymi. To właśnie one są odpowiedzialne za szybki wzrost glukozy we tkwi, który zdecydowanie nie jest dla nas pożądany. Do takich produktów należą przede wszystkim: wyroby z białej mąki pszennej, cukier w różnej postaci, część owoców, zwłaszcza tych suszonych. To główne produkty, które wyklucza dieta na cukrzycę. Szersze dane dotyczące indeksu glikemicznego znajdziesz w wielu tabelach, które są ogólnodostępne.

Posiłki dla cukrzyków powinny natomiast zawierać następujące składniki:

· Produkty zbożowe

W tej grupie musisz bazować na źródłach produktów pełnoziarnistych. Pieczywo żytnie, grahamki, płatki owsiane, mąka owsiana, razowa, makaron razowy, gryczany, kasza bulgur, ryż basmati czy kasza gryczana to składniki, które są mile widziane, a nawet wskazane w diecie dla cukrzyka.

Im więcej błonnika w produkcie zbożowym, tym zwiększa się szansa na to, że Twój poziom glukozy będzie stabilny. Dodatkowo spożywając bogate w błonnik, pełnoziarniste produkty zbożowe, zapewnisz sobie uczycie sytości na długi czas. Zdecydowanie niedopuszczalne z tej grupy będą wszelkiego rodzaju słodkie płatki, po które często sięgają dzieci. Koniecznie należy wykluczyć również wszelkiego rodzaju drobne kasze, jak manna, czy perłowa, które charakteryzują się wysokim IG.
 
· Warzywa

To właśnie ta grupa powinna zajmować połowę talerza, na którym zjadasz posiłek. Przy diecie cukrzycowej/ diecie o niskim IG, do wyboru masz całą gamę warzyw. Uważaj jednak na warzywa skrobiowe np. dynię czy ziemniaki. Najkorzystniej będzie spożywać je w wersji na zimno, np. ziemniaki mogą występować w roli dodatku do sałatki. W ten sposób łatwiej zachowasz stabilny poziom glukozy po posiłku.
Posiłki w cukrzycy powinny również mieć odpowiednie proporcje. Nie nakładaj na talerz zbyt dużo warzyw skrobiowych. Niech będą towarzystwem do innych warzyw, a nie głównym składnikiem. Ponadto staraj się zjadać warzywa nierozgotowane, w niezmienionej formie. Kremy, pure nie zawsze się tutaj sprawdzą. Jeśli już zdecydujesz się na zupę krem, to wybierz np. zupę z pomidorków. Koniecznie dołóż do takiego dania źródło białka (mięso) czy tłuszczu (olej, orzechy, ser) . Pozwoli to również na lepsze utrzymanie glikemii na stałych poziomie.
 
· Owoce

Jak na samym początku zostało wspomniane, w diecie na cukrzycę owoce najlepiej wybierać w wersji świeżej. Nie dodawaj owoców suszonych do posiłków, ponieważ mają one zdecydowanie wyższy indeks glikemiczny. Zjadaj owoce niezbyt dojrzałe, ponieważ mają one niższy IG. Staraj się, aby owoce były zjadane bezpośrednio do posiłku. Możesz również skomponować je jako oddzielne danie, ale zawsze powinny występować w diecie w obecności źródeł białka czy tłuszczu. Nie powinny również przeważać w danym posiłku. Możesz np. dodać ich nieco do koktajlu z orzechami i jogurtem. Bardzo dobrze będą komponować się jako dodatek do sałatki, pod warunkiem, że ich udział w posiłku będzie niewielki. Przykładowo może to być sałatka z kurczakiem, rukolą, pomidorkami, truskawkami, oliwą i sosem balsamico.

Zdecydowanie musisz kontrolować się w najwyższych sezonach danych owoców. Wtedy np. czereśnie, jabłka czy truskawki często są zjadane w dużych i niekontrolowanych ilościach. W ten sposób bardzo łatwo można zaburzyć sobie prawidłowe proporcje udziału owoców w diecie.

Warto też zjadać owoce w całości, nie wypijać w formie soków. Należy pamiętać o tym, że soki mają mniej błonnika. Będzie to miało niekorzystny wpływ na poziom glukozy.

Inne produkty jak mięso, nabiał, ryby, tłuszcze mogą występować w diecie na cukrzycę w zasadzie bez większych ograniczeń. Warto jedynie pamiętać, że niekontrolowana ilość tłuszczów w diecie może wpływać na nadwyżki kaloryczne w ciągu dnia. Osoby z cukrzycą często zmagają się również z otyłością czy nadwagą. W tej sytuacji każda nadwyżka będzie działała tutaj na niekorzyść.

Jeśli jesteś w ciąży i masz podwyższony cukier, również musisz zadbać o odpowiednią dietę. Posiłki w cukrzycy dla ciężarnych powinny mieć nie tylko niski indeks glikemiczny, ale również pokrywać zwiększone zapotrzebowanie na organizmu na składniki odżywcze. Podwyższony cukier w ciąży powinien też być regularnie kontrolowany przez lekarza.

Posiłki dla cukrzyków. Jak zachować niski indeks glikemiczny dań?

1. Nie rozgotowuj dań. Najlepiej, aby produkty były ugotowane al dente.
2. Do porcji owoców zawsze dodaj białko i tłuszcz.
3. Makarony, ziemniaki i kasze staraj się zjadać wychłodzone. Skrobia oporna zawarta w takich produktach będzie Twoim sprzymierzeńcem do zachowania prawidłowego poziomu glukozy.
4. Jeśli zjadasz danie zblendowane, nie zapominaj o dodatku białka i tłuszczu.
5. Staraj się, aby w każdym posiłku były warzywa. Zawarty w nich błonnik będzie obniżał indeks glikemiczny całego dania.

Jak zatem może wyglądać Twój przykładowy jadłospis?

Śniadanie 1
Omlet ze szpinakiem dodatkiem łososia posypany kawałkami awokado i kiełków brokuła

Śniadanie 2
Truskawki z orzechami i jogurtem wysokobiałkowym

Obiad
 Kurczak duszony w mleczku kokosowym z dodatkiem warzyw i kaszą bulgur
Kolacja
Sałatka z serem feta i pestkami dyni

Jeśli ta dieta wydaje się być dla Ciebie wyzwaniem na samym początku, zacznij od małych kroków. Przykładowo, zamień tradycyjne desery na takie z ksylitolem czy erytrolem – zamiennikami cukru. Postaraj się wymienić jedną kromkę chleba pszennego na razową. Docelowo zostaw już tylko razowe pieczywo. Jedz posiłki, które będą Cię sycić, tak aby wykluczyć podjadanie. Spróbuj postawić sobie cel, że zamiast kolejnych kanapek na kolację, wybierzesz sałatkę. Takie proste kroki pociągną Cię dalej. A na samym końcu tego łańcucha zobaczysz lepszą stabilizację glukozy i insuliny, a tym samym realną poprawę Twojego stanu zdrowia.