W sklepach jest mnóstwo zamienników białego cukru. Które z nich są warte polecenia? Zobacz przegląd naturalnych i zdrowych substancji słodzących.
Zdrowe zamienniki cukru
Stewia, a dokładnie Stevia rebaudiana, to roślina pochodząca z Ameryki Południowej. Jest rozpowszechniona w uprawie, wykorzystywana jako źródło stewiozydów i do słodzenia potraw i napojów. Zawiera w liściach i łodygach glikozydy stewiolowe, które odpowiadają za jej słodki smak, a przy tym są praktycznie bezkaloryczne. Stewia jest słodsza od cukru 200-300 razy, więc do słodzenia napojów i deserów wystarczają bardzo niewielkie ilości. Do słodzenia można wykorzystać liście świeże, suszone i sproszkowane. W sklepach dostępne są także tabletki i płyny ze stewii. Stewia ma nieco gorzkawy posmak, który nie każdemu odpowiada i dość szybko ulega też karmelizowaniu podczas pieczenia.
Ksylitol
Ksylitol, inaczej cukier brzozowy, zawiera o 40% kalorii mniej niż tradycyjny cukier i ma blisko 10-krotnie niższy indeks glikemiczny. Według wielu publikacji naukowych spożywanie ksylitolu powoduje duże korzyści zdrowotne – wzmacnia układ immunologiczny, broni przed chronicznymi chorobami, przeciwdziała zakwaszeniu organizmu, wspomaga przyswajanie wapnia i magnezu, wpływa pozytywnie na mikroflorę jelitową, ma właściwości opóźniające proces starzenia się. Słodkość ksylitolu jest podobna do słodkości cukru.
Syrop klonowy
Syrop klonowy to tradycyjny kanadyjski przysmak, który pozyskuje się z pni klonów poprzez odparowanie nadmiaru wody. Ma gęstą konsystencję i jasnobrunatny kolor. Oprócz głównego składnika – cukru – zawiera sole mineralne, jak wapń, magnez, potas, fosfor i mangan. Znajdziemy w nim również witaminy z grupy B oraz oraz polifenole o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwnowotworowym. Dobrej jakości syrop klonowy jest mniej kaloryczny niż biały cukier, ale zawiera duże ilości sacharozy i dlatego powinien być stosowany okazjonalnie i nie jest wskazany dla diabetyków. Syrop klonowy najczęściej wykorzystuje się jako polewę do naleśników, pancakes, gofrów i tostów, a także jako składnik marynat do mięs.
Syrop daktylowy
Owoce daktylowca zawierają dużą ilość cukrów. Syrop daktylowy warto stosować przede wszystkim ze względu na witaminy zawarte w daktylach. Obok cukrów w syropie występują witaminy z grupy B (ale bez witaminy B12) i witamina E, a także wapń, żelazo i fosfor.
Melasa
Melasa jest produktem ubocznym powstającym podczas produkcji cukru, który występuje w postaci ciemnobrązowego syropu o zawartości ok. 40-50% sacharozy. Najczęściej spotykana jest melasa trzcinowa i buraczana. Melasa jest dobrym źródłem żelaza niehemowego, poprawia trawienie i można ją stosować przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Ponadto ma zastosowanie w leczeniu astmy i problemów alergicznych. 100 g melasy dostarcza 290 kcal, a jej indeks glikemiczny wynosi 70, dlatego nie jest polecana dla diabetyków.
Miód
Miód ma podobną kaloryczność do białego cukru, ale nie zawiera samej „słodyczy”. Istnieje bardzo wiele rodzajów miodów o różnej zawartości składników. Głównym składnikiem miodu są cukry – glukoza i fruktoza, jednakże w modzie znajdziemy też niewielkie ilości minerałów (wapnia, fosforu, żelaza, magnezu, potasu, fluoru, kobaltu i jodu), witaminy z grupy B oraz białka, garbniki, woski, olejki lotne, pyłki kwiatowe, enzymy i kwasy organiczne. To właśnie te składniki odpowiadają za prozdrowotne właściwości miodu. Miód m.in. ma działanie bakteriobójcze i grzybobójcze, poprawia funkcjonowanie układu trawiennego, zwiększa wydolność mięśnia sercowego, łagodzi kaszel, astmę i katar sienny. Należy jednak pamiętać, że dodawanie miodu do herbaty zalanej wrzątkiem skutkuje utratą jego właściwości prozdrowotnych – dobroczynne działanie miodu zanika w temperaturze powyżej 45°C. Miód najlepiej więc spożywać na zimno, na przykład jako dodatek do sosu do sałatek, jogurtu naturalnego, koktajli i soków.
Uwaga! Do zdrowych zamienników cukru nie można zaliczyć cukru trzcinowego ani brązowego cukru z buraków cukrowych. Zawierają one niewielkie ilości substancji mineralnych, a dla osób dbających o linię różnica w kaloryczności jest niezauważalna. Nie warto też zastępować białego cukru syropem z agawy czy syropem z brązowego ryżu – mimo, że ich nazwy brzmią dobrze, są to produkty, które zawierają głównie czysty cukier, czyli puste kalorie.
