Węglowodany spełniają niezwykle ważne funkcje w naszym organizmie. Niestety nadal panuje przekonanie, że węglowodany są niezdrowe, co nie jest prawdą. Poznaj najważniejsze fakty i mity na temat węglowodanów!
Czym są węglowodany?
Węglowodany są organicznymi związkami chemicznymi, w których skład wchodzą atomy węgla, wodoru oraz tlenu. Obok tłuszczów i białek węglowodany stanowią jeden z trzech podstawowych składników pokarmowych. To niezbędny do życia makroskładnik znajdujący się w prawie każdym produkcie spożywczym, a największą ich ilość zawierają przede wszystkim produkty roślinne.
Ważna jest świadomość, że węglowodany dzielimy na proste (inaczej cukry proste, monosacharydy) i złożone (związki zbudowane z dwóch lub więcej cząsteczek cukrów prostych – disacharydy, oligosacharydy i polisacharydy). Trudno jednoznacznie stwierdzić, które węglowodany są korzystniejsze dla zdrowia. Z pewnością nie służą nam węglowodany, które przeszły proces sztucznego przetworzenia. Zatem warto ograniczyć białe pieczywo, słodycze oraz słone przekąski typu chipsy czy paluszki. Nadmierne spożywanie tego rodzaju produktów podnosi poziom cukru we krwi. Cukier organizm zamienia w tłuszcz, tworząc niechcianą i trudną do wyeliminowania tkankę tłuszczową.
Węglowodany: fakty i mity
Diety niskowęglowodanowe poprawią zdrowie każdego – MIT
Diety o niskiej zawartości węglowodanów są bardzo popularne. Pozwalają one w krótkim czasie zrzucić sporo kilogramów, a do tego poprawiają niektóre markery metaboliczne, w tym poziom lipidów we krwi i wrażliwość na insulinę. Wiele badań rzeczywiście potwierdza skuteczność diet niskowęglowodanowych w odchudzaniu. Niestety efekt jest krótkotrwały. Często powrót do normalnej diety kończy się efektem jojo. Do tego spożycie węglowodanów o zaledwie 15 % mniej, niż zgodnie z zaleceniami, może wiązać się z pogorszeniem stanu naczyń krwionośnych, co jest skutkiem tego, że na diecie niskowęglowodanowej zmniejsza się spożycie błonnika, owoców i warzyw, natomiast zwiększa się spożycie produktów o dużej ilości białka, takich jak mięso i nabiał.
Wnioski są takie, że zdrowiej i skuteczniej można schudnąć na diecie o normalnej zawartości węglowodanów. Należy też zwrócić uwagę, że dieta niskowęglowodanowa może być stosowana jedynie przez pewien okres (zwykle trwa od 7 do 21 dni). Nie powinno się jej wydłużać, gdyż jak każda dieta eliminacyjna może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu. Poza tym istnieje wiele przeciwwskazań do stosowania diety niskowęglowodanowej. Nie powinny jej stosować osoby, które cierpią na różne przewlekłe choroby, młodzi ludzie w okresie wzrostu, sportowcy i osoby ciężko pracujące fizycznie, a także obciążone intensywnym wysiłkiem psychicznym związanym z pracą czy nauką.
Ograniczenie spożycia węglowodanów może pomóc w leczeniu niektórych chorób – FAKT
Dieta niskowęglowodanowa stanowi jedno z rozwiązań terapeutycznych różnych jednostkach chorobowych. Pewne restrykcje węglowodanowe stosowane są przy chorobach dotyczących tzw. bloków metabolicznych, u chorych cierpiących na padaczkę lekooporną, u osób borykających się z autyzmem czy u pacjentów z chorobą Parkinsona bądź Alzheimera. W przypadku tych schorzeń dieta niskowęglowodanowa może okazać się skutecznym rozwiązaniem terapeutycznym. Należy jednak pamiętać, że taka dieta powinna być prowadzona pod nadzorem lekarza.
Wszystkie węglowodany proste są złe, a wszystkie węglowodany złożone są dobre – MIT
Bardzo często, można spotkać się z opinią, że wszystkie proste węglowodany są „złe”, a wszystkie złożone są „dobre” dla naszego zdrowia. Niezupełnie tak jest. Należy wziąć pod uwagę, że proste węglowodany mogą być zawarte w puszcze coli, ale też na przykład w jabłku czy szklance mleka. Prawdę jest natomiast, że węglowodany złożone są wolniej trawione przez organizm i dzięki temu nie wywołują gwałtownych skoków stężenia glukozy we krwi. Ponadto ich źródła są zazwyczaj bogate w błonnik, który zwiększa odczuwaną sytość. Dzięki temu, mówiąc najprościej nie tyjemy, nie czujemy głodu i cały czas mamy dużo energii.
Ile wynosi dzienne zapotrzebowanie na węglowodany?
Węglowodany powinny stanowić główne źródło energii w naszej diecie. Oznacza to, że powinny stanowić od 50-60% kalorii dostarczanych w ciągu całego dnia. Przykładowo, osoba spożywająca dziennie 2000 kalorii, powinna przyjmować ok. 250-275 g węglowodanów. Niekiedy w profilaktyce żywieniowej zaleca się większe spożycie węglowodanów złożonych, nawet do 70% energii z węglowodanów ogółem (kosztem energii pochodzącej z tłuszczów), z jednoczesnym ograniczeniem spożycia cukrów prostych.
Dowiedz się również, czy dieta sokowa działa. Zapraszamy na bloga!