Żywienie ma wpływ nie tylko na to, jakich wartości zdrowotnych dostarczamy do organizmu, ale również na to, jak się czujemy. Istnieje szereg chorób, które powinny być wspierane specjalnie ułożoną dietą. W wielu przypadkach oprócz terapii farmakologicznej należy wdrożyć odpowiednie postępowanie dietetyczne. Mowa tu o cukrzycy, czyli jednostce chorobowej, którą można skutecznie leczyć prawidłowo dobraną dietą. Jak powinna wyglądać dieta dla diabetyka? Co może, a czego nie powinien jeść cukrzyk? Odpowiedź znajduje się w treści artykułu!
Co znajdziesz w artykule?
Główne założenia diety dla diabetyków
Warto pamiętać o tym, że na poziom cukru we krwi mają wpływ trzy elementy: insulina lub leki doustne, aktywność fizyczna i komponowanie posiłków. Środki farmakologiczne i sport obniżają poziom cukru, natomiast niezalecane produkty żywnościowe podnoszą glikemię. Aby przyczynić się do poprawy samopoczucia, należy zachować balans między tymi trzema punktami, co zdecydowanie poprawi kondycję zdrowotną diabetyków. Ostatni punkt tej układanki zależy od nas samych, dlatego dieta dla diabetyka powinna składać się z produktów, które nie będą powodować nagłego skoku insuliny we krwi. Odpowiednim żywieniem jesteśmy w stanie zahamować nagłe skoki, niekorzystnie wpływające na stan zdrowia osób chorujących na cukrzycę.
W diecie dla cukrzyków niezwykle ważny jest prawidłowy poziom węglowodanów – nie tylko ich ilości, ale również rodzaju. Zaleca się, aby diabetycy sięgali po węglowodany wolnowchłaniające, które zapobiegają dużym wahaniom glikemii oraz hiperglikemii po posiłkach. Dieta dla cukrzyków powinna być skomponowana w taki sposób, aby chorujący nie przekraczał dziennej dawki tłuszczy i węglowodanów – składników mających największy wpływ na wahania cukru we krwi. Ilość węglowodanów powinna wahać się od 40 do 55%. Warto mieć na uwadze, że jest to dość indywidualna sprawa i zależy ona od kondycji i stanu zaawansowania cukrzycy. Co więcej, diabetycy powinni sięgać po węglowodany o niskim lub średnim IG, zawierające duże ilości błonnika. Dlaczego to takie ważne? Włókno pokarmowe jest znacznie dłużej trawione i nie podnosi glikemii w dużym stopniu.
Co powinien jeść cukrzyk? Zobacz naszą listę zalecanych produktów!
Jakie produkty powinny znaleźć się w menu osoby chorującej na cukrzycę?
- rośliny strączkowe – dostarczają dużo wysokowartościowego białka, witamin i składników mineralnych. Dają poczucie sytości i wspierają procesy trawienne,
- pieczywo razowe, wieloziarnisty makaron, brązowy ryż – to zdecydowanie zdrowsza alternatywa dla szybkowchłaniającego się białego makaronu, pieczywa i ryżu, które powodują gwałtowne wahania poziomu glukozy we krwi,
- produkty pełnoziarniste, płatki zbożowe – czyli bardzo dobre źródło błonnika pokarmowego w diecie, który daje uczucie sytości i pozwala kontrolować masę ciała,
- ryby – to bogate źródło kwasów omega-3 i -6, które działają przeciwzapalnie, a także są składnikiem błon komórkowych,
- niektóre surowe warzywa – na liście produktów dozwolonych nie może zabraknąć warzyw o niskim indeksie glikemicznym takim jak: bakłażan, papryka, rzodkiew, brukselka, seler naciowy, grzyby, oliwki, kiszona kapusta, cukinia czy cebula. To cenne źródło witamin i składników odżywczych mających pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Należy jednak zwracać uwagę na ich sposób przygotowania – np. ugotowana marchewka może zawierać niemal dwa razy więcej cukru i być bardziej kaloryczna niż ta w formie surowej,
- owoce w niewielkiej ilości – należy pamiętać, że owoce ze względu na zawartość fruktozy, czyli cukru prostego, który również może powodować wahania poziomu glukozy, powinny być spożywane w niewielkich porcjach – tj. garść dziennie. Istnieją jednak owoce o dość niskim indeksie glikemicznym, których właściwości zdrowotne są nieocenione. Mowa tutaj o owocach jagodowych takich jak (truskawki, maliny, poziomki, borówki, agrest, aronia) czy cytrusy (cytryny, pomarańcze, grejpfruty), będące źródłem cennej dla układu odpornościowego witaminy C. Osoby chorujące na cukrzycę powinny w pełni zrezygnować z suszonych owoców, które zazwyczaj są pełne cukru,
- chude białko – w diecie dla diabetyków zaleca się również spożywanie około 20% białka. Mowa tutaj o jogurcie naturalnym, chudym twarogu, jajkach, czy drobiu,
- zdrowe tłuszcze – do tego grona z pewnością zalicza się oliwę z oliwek, orzechy, awokado, tłuste ryby czy oleje roślinne – zapobiegają one tworzeniu się wolnych rodników, a równocześnie stanowią prawdziwe bogactwo witamin.
Oprócz odpowiednio zbilansowanej diety niezwykle ważne jest również regularne przyjmowanie posiłków. Dieta dla diabetyków powinna składać się więc z 5 różnorodnych dań spożywanych w równych odstępach – najlepiej co 3 godziny. Cukrzycy powinni pamiętać również o odpowiednim nawodnieniu i przyjmowaniu minimum 2 litrów wody dziennie. Podczas przygotowywania posiłków, warto zadbać również o odpowiednią obróbkę termiczną – im bardziej rozgotowana potrawa, tym wyższy jest jej indeks glikemiczny. Warzywa, makarony, ryże najlepiej przygotowywać al dente.
Czego nie może jeść cukrzyk?
Istnieje szereg produktów z wysokim indeksem glikemicznym, które lepiej omijać i nie włączać ich do swojej diety. Diabetycy powinni niemal całkowicie wystrzegać się cukrów prostych, które nie tylko podnoszą poziom cukru we krwi, ale również sprzyjają tyciu i nabieraniu dodatkowych kilogramów. Większość osób chorujących na cukrzycę ma również problemy z wagą. Należy pamiętać o tym, że cukrzyca często ma ścisły związek z nadwagą lub otyłością. Czego nie może jeść cukrzyk? Przede wszystkim słodyczy, słodzonych napojów gazowanych, cukru, miodu, białego pieczywa, niektórych owoców – np. dojrzałe banany, soków owocowych, przetworzonej żywności czy niektórych gotowanych potraw.
Dieta dla diabetyków wcale nie musi być nudna. Istnieje szereg produktów z niskim indeksem glikemicznym nieprzekraczającym 55 IG, które stanowią bazę do stworzenia pysznych i zdrowych potraw!
