Choroby układu pokarmowego niosą ze sobą różne restrykcje dietetyczne. Eliminacje pokarmowe uwarunkowane są tym, jaki obszar jest dotknięty chorobą i co konkretnie się dzieje. W tym artykule wyjaśniamy, jak należy się odżywiać przy określonych schorzeniach układu pokarmowego.

Najczęstsze choroby układu pokarmowego

Prawidłowa praca układu pokarmowego ma niezwykle istotne znaczenie dla zdrowia naszego organizmu. Niestety wiele osób zmaga się ze  schorzeniami, które często wiążą się z nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi. Przykładowymi chorobami, które występują w obrębie układu pokarmowego, są:

  • refluks żołądka
  • Helicobacter pylori
  • zespół jelita drażliwego
  • SIBO
  • hemoroidy
  • choroba Leśniowskiego Crohna
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Choroby układu pokarmowego mogą objawiać się w różny sposób. Niektóre z nich mają stosunkowo łagodny przebieg, inne wiążą się z dokuczliwymi, a niekiedy również bolesnymi dolegliwościami.
Odżywianie przy chorobach układu pokarmowego jest niezwykle kluczowe. Pozwala ono na odciążenie organu objętego chorobą, polepszenie samopoczucia, wygaszenie niektórych objawów, przejście w stan remisji, jeśli mamy do czynienia z chorobą autoimmunologiczną.

Czym powinna się charakteryzować dieta przy chorobach układu pokarmowego?

Aby złagodzić objawy związane z chorobami układu pokarmowego, warto wypracować u siebie odpowiednie nawyki żywieniowe, które w korzystny sposób wpływają na procesy trawienne. O czym szczególnie warto pamiętać? Jak powinna wyglądać prawidłowa dieta przy chorobach układu pokarmowego?

1. Powolne zjadanie posiłków. Daj sobie czas.

Pamiętaj o tym, że proces trawienia rozpoczyna się już od jamy ustnej. To na tym etapie posiłek powinien być dobrze rozdrobniony. Im lepiej rozdrobniony posiłek tym, mniejsze uczucie ciężkości po posiłku. Dodatkowo zjedzenie go wolniej da nam sytość w większym stopniu.

W tym punkcie warto też się zastanowić nad ważnością zjadanych dań. Jeśli jemy w pośpiechu, w drodze taki posiłek może być przez nas niezauważony. Taki styl jedzenia daje nam większe ryzyko na zjedzenie o wiele większej porcji niż zjedzenie go w spokoju.
 
2. Lekkostrawność dań.

W tym wypadku warto zrezygnować z posiłków smażonych, zwłaszcza tych w głębokim tłuszczu. Szczególnie na te kwestie zwróć uwagę, kiedy wybierasz posiłki przy chorobach żołądka. Im danie bardziej wysmażone, mające dużą ilość tłuszczu, tym bardziej obciążymy żołądek, a co za tym idzie, będziemy odczuwać tego przykre konsekwencje. Może powodować to nawet dyskomfort.
 
3. Rób przerwy pomiędzy posiłkami. 

W tym punkcie warto odnieść się do kompleksu mioelektrycznego (MMC), który uruchamia się w przerwach między posiłkami. Jego działanie można porównać do miotełki w naszych jelitach. Powoduje, że wszystkie resztki z jelita cienkiego są delegowane dalej. Jeśli ciągle podjadasz, nawet żujesz gumę, to ten kompleks nie ma możliwości uruchomienia się. W ten sposób działasz sobie na niekorzyść, zwłaszcza jeśli cierpisz na przykład na zaparcia. Bardzo często kompleks MMC jest również uszkodzony w zaburzeniach SIBO. Pozwól sobie zatem na przerwę od posiłków minimum 3 godziny. Pij pomiędzy wodę, herbatę i kawę bez cukru czy mleka.

4. Dbaj o odpowiednie nawodnienie.

Wydawałoby się, że picie zwykłej wody nie ma aż tak wielkiego znaczenia. A jednak! Prawidłowe nawodnienie sprzyja produkcji enzymów trawiennych, a także pomaga w przechodzeniu i pęcznieniu treści pokarmowej w jelitach. Pamiętaj o tym, zwłaszcza kiedy w Twojej diecie są duże ilości błonnika: otręby, warzywa, kasze. Brak wody to brak możliwości przechodzenia wszystkich włókien błonnika w jelicie. Niestety przy dużej ilości błonnika, a zbyt małej ilości wody, możesz jeszcze bardziej nasilić objawy, np. zaparć. Optymalna ilość wody to około 30 ml na kg masy ciała.

Posiłki przy chorobach żołądka

Każde zalecenia w zaburzeniach układu pokarmowego muszą być wdrażane indywidualnie, w zależności od charakteru danego schorzenia. Dla przykładu, dieta przy refluksie żołądka powinna składać się z 5-6 małych i lekkostrawnych posiłków. Punktem wspólnym z pewnością będą te kwestie, które zostały poruszone powyżej. Tyczą się one tak naprawdę zarówno zdrowych, jak i chorych osób.

Każda zbyt ciężkostrawna dieta, która obfituje w smażone dania czy codzienne podjadanie, może w perspektywie czasu wywołać efekt, którego nie chcemy. Może się to kumulować z innymi aspektami, które wyzwolą daną chorobę. Dlatego tak ważne jest spożywanie bogatych w substancje odżywcze posiłków w regularnych odstępach czasowych.

Jak zadbać o dietę przy chorobach układu pokarmowego?

W codziennym życiu nieraz trudno jest pamiętać o spożywaniu regularnych, lekkich i zdrowych posiłków. Zwłaszcza, jeśli często jesteśmy zabiegani i mamy na głowie mnóstwo obowiązków. Czy możliwe jest, aby pogodzić intensywny styl życia ze zdrowym odżywianiem? Na szczęście jest na to prosty sposób – gotowa dieta pudełkowa!
W Be Diet Catering przygotowaliśmy kilka różnych wariantów diet odpowiadających na określone potrzeby żywieniowe. Jeśli zmagasz się z chorobami układu pokarmowego i chcesz złagodzić ich objawy, polecamy naszą dietę Optimal, która składa się z pięciu pełnowartościowych, zbilansowanych posiłków. W tym modelu odżywiania uwzględnione są wszystkie grupy produktów, dzięki czemu masz pewność, że dostarczasz swojemu organizmowi wszystkie niezbędne mikro- i makroelementy. Ułożone przez dietetyków klinicznych menu wspiera pracę układu pokarmowego, sprzyjając zdrowiu i jednocześnie dobremu samopoczuciu.
Pamiętaj o tym, że w przypadku uciążliwych dolegliwości związanych z chorobami układu pokarmowego, w pierwszej kolejności należy udać się do specjalisty, który w razie potrzeby zaleci indywidualną dietę, przeważnie dietę eliminującą określone grupy produktów.

Zespół rozrostu bakteryjnego – SIBO. Jak go diagnozować i leczyć w praktyce lekarza rodzinnego w świetle nowych wytycznych? Maciej Jabłkowski, Jolanta Białkowska-Warzecha, Aleksandra Jabłkowska, Lekarz POZ 1/2022