Kipi kasza, kipi groch.
Lepsza kasza niż ten groch.
Bo od grochu boli brzuch,
A od kaszy człowiek zdrów.
Na pewno większość zna tę rymowankę Jana Brzechwy. Może groch jest tu potraktowany trochę zbyt surowo, ale z wątkiem kaszy nie można się nie zgodzić.
Wyjątkowa wartość odżywcza kasz
Kasza to produkt pozyskiwany z ziaren zbóż z pozostawioną lub oczyszczoną łuską nasienną, dodatkowo może być rozdrobniona. Od rodzaju zboża i sposobu przetworzenia zależy wartość odżywcza poszczególnych rodzajów kasz. Jako najbogatsze odżywczo uważa się te rodzaje kasz z pełnego ziarna.
W ostatnich latach kasze wracają do łask i coraz częściej trafiają do codziennego jadłospisu. Co ma związek z coraz bardziej rozwijającymi się trendami żywności prozdrowotnej oraz powrotów do żywności lokalnej i tradycyjnej. Kasza została uznana nawet jako jeden z głównych trendów kulinarnych 2014 roku.
Medycyna chińska określa kasze jako produkty rozgrzewające, zapewniające ”ciepło” żołądka, które właściwości szczególnie warto wykorzystać w okresie jesienno-zimowych chłodów.
Chcesz na dzień otrzymywać ciepłe, pożywne posiłki? Zapisz się na Be Diet Catering! Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą.
Rodzaje kasz i ich właściwości
Do głównych rodzajów kasz zaliczmy:
- jęczmienną
- jaglaną ( z ziarna prosa)
- manną, bulgur i kuskus ( z ziarna pszenicy)
- kukurydzianą
Warto tu zaznaczyć, że do tego zbioru często dołącza się rodzaje kasz z tzw. pseudozbóż, czyli rośliny niebędące zbożami, ale je przypominającymi, o podobnych właściwościach, które wykorzystuje się w tożsamy sposób co zboża.
Należy tu wymienić głównie:
- kaszę gryczaną
- amarantus
- komosę ryżową
Kasza jęczmienna: wartości odżywcze
Kasza jęczmienna jest bardzo dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który pozytywnie wpływa na regulowanie przemiany materii. Szczególnie warto zwrócić tu uwagę na rozpuszczalną frakcję błonnika – beta-glukan – który ma zdolność wiązania kwasów żółciowych i zmniejsza wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym. Powinny na to zwrócić uwagę szczególnie osoby z zaburzeniami lipidowymi. Dzięki swoim właściwościom produkty bogate w betaglukan są szczególnie polecane osobom redukującym masę ciała. Kasza jęczmienna jest też dobrym źródłem potasu i żelaza, na co powinny zwrócić uwagę szczególnie osoby będące na diecie wegetariańskiej i wegańskiej.
Kasza jęczmienna zawiera gluten, jest zatem przeciwwskazana osobom z nietolerancję glutenu i celiakią.
Na rynku ten rodzaj kaszy jęczmienną można spotkać jako pęczak (całe, wypolerowane ziarno), kaszę perłową/mazurską (cięte ziarno, wypolerowane), kaszę wiejską (cięte ziarno, niepolerowane).
Kasza jaglana: wartości odżywcze
Kasza jaglana, pozyskiwana z ziarna prosa, swoją wysoką wartość odżywczą zawdzięcza głównie dużej zawartości białka, na co powinny zwrócić uwagę szczególnie osoby, które zrezygnowały w swojej diecie z produktów pochodzenia zwierzęcego. Dzięki zawartości lecytyny, kasza jaglana znakomicie wpływa na poprawienie funkcjonowania całego układu nerwowego oraz krwionośnego. Warto też wspomnieć, że ma pozytywny wpływ na profil lipidowy oraz przeciwdziała zlepianiu się płytek krwi, dzięki czemu zmniejsza ryzyko powstania zakrzepów. Kasza jaglana zawiera dość dużo cynku, żelaza i krzemu, co pozytywnie wpływa na układ odpornościowy organizmu oraz na zdrowy wygląd skóry, włosów i paznokci.
Kasza jaglana nie zawiera glutenu. Powinna być nieodłącznym elementem w każdej diecie bezglutenowej.
Kuskus i kasza manna: wartości odżywcze
Kasza manna i kuskus to kasze z ziaren pszenicy. Są lekkostrawne, z powodzeniem mogą być elementem diety małych dzieci i osób z problemami związanymi z prawidłowym funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Są dobry źródłem jodu.
Uwagę sportowców powinien zwrócić zwłaszcza kuskus – zawiera niewielką ilość błonnika pokarmowego, znakomicie sprawdzi się jako źródło węglowodanów w posiłkach przedtreningowych, ponieważ nie będzie obciążał przewodu pokarmowego przed ćwiczeniami.
Obie kasze pozyskiwane są z ziarna pszenicy. Kaszę manną pozyskuje się ze zwyczajnej pszenicy. Z kolei pojedyncze ziarenka kaszy kuskus zrobione są z mielonej pszenicy twardej, z dodatkiem solonej wody, którą miesza się aż do powstania kaszki, a następnie obgotowuje i studzi. Są to kasze lekkostrawne, dlatego nadają się dla małych dzieci oraz osób z problemami trawiennymi. Podkreśla się także, że są dobrym źródłem jodu. Obie kasze zawierają gluten.
Kasza bulgur: wartości odżywcze
Kasza Bulgur jest również pozyskiwana z pszenicy. Sposób wytwarzania sprawia, że charakteryzuje się ona niskim indeksem glikemiczym, co powinno być wykorzystane przez osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej czy redukujących masę ciała. Znaczna zawartość błonnika oraz białka sprawia, że dość szybko odczuwana jest sytość i łatwiej kontrolować porcje spożywanych pokarmów. Jest też dobrym źródłem potasu, magnezu, żelaza i kwasu foliowego, na co powinny zwrócić uwagę np. kobiety w ciąży, czy osoby z niedokrwistościami.
Ten rodzaj kaszy również zawiera gluten.
Kasza kukurydziana: wartości odżywcze
Kasza kukurydziana jest chyba najbardziej znanym rodzajem kasz bezglutenowych. Niewielka zawartość błonnika powoduje, ze jest to produkt lekkostrawny, po który warto sięgnąć w przypadku konieczności stosowania diet ubogoresztkowych, niedrażniących przewodu pokarmowego.
Artykuł napisany przez dietetyk Eat Zone
Maria Kuzia
Sprawdź także nasze przepisy z wykorzystaniem kaszy, np. na budyń z kaszy jaglanej.
