Nie można przecenić pozytywów, jakie daje zbilansowana, odpowiednio dopasowana dieta przy Hashimoto. Jadłospis stworzony z myślą o osobach zmagających się z tą chorobą może wyglądać inaczej w zależności od indywidualnych potrzeb, możliwości i preferencji, ale dobrze jest mieć pogląd na to, od czego zacząć, by odżywiać się zdrowo i wspomagać łagodzenie objawów choroby. W tym artykule znajdziesz nie tylko dostosowany do diety Hashimoto przykładowy jadłospis, lecz także poparte badaniami wyjaśnienie, dlaczego właściwie powinieneś stosować szczególne zasady odżywiania.
Czym jest Hashimoto i na czym polega?
Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, to aktualnie jedna z najczęstszych chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Organizm chorujący na Hashimoto wytwarza w jego przebiegu typowe przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej (a-TPO) i tyreoglobulinie (a-TG). Wiąże się to ze stopniowym zanikiem komórek tarczycy, do którego prowadzi długotrwała obecność we krwi wspomnianych przeciwciał. To z kolei powoduje niedoczynność tego organu, powodując u osoby chorej objawy typowe dla niedoczynności tarczycy.
Najczęściej występujące objawy choroby Hashimoto to poczucie osłabienia, apatia, bóle stawów i mięśni, spowolnienie metabolizmu, co prowadzi do wzrostu masy ciała, a także nadmierne wypadanie włosów.
Dlaczego dieta przy Hashimoto jest tak ważna?
U osób chorych jadłospis Hashimoto jest tak ważny, ponieważ najczęstszą przyczyną choroby Hashimoto według wielu badań jest m.in. dotychczasowy sposób odżywiania się, w szczególności zaś zbyt duże spożycie jodu, alkoholu oraz żywności o wysokim stopniu przetworzenia. Co to oznacza w praktyce? Osoba odżywiająca się w ten sposób ma najczęściej silne niedobory selenu, żelaza, cynku oraz witaminy D. Inną przyczyną zachorowania na Hashimoto mogą być ogólne zaburzenia odporności.
Dieta w chorobie Hashimoto powinna być zgodna z podstawowymi zasadami zdrowego odżywiania i być bogata w niezbędne składniki odżywcze. Dla osób z chorobą Hashimoto, bardzo ważnymi elementami diety są między innymi: witamina D i zdrowe tłuszcze (ich doskonałymi źródłami są np. orzechy brazylijskie oraz tłuste ryby).
Jak leczy się Hashimoto?
W przypadku Hashimoto najczęściej stosuje się tzw. leczenie substytucyjne, czyli uzupełnienie brakujących hormonów tarczycy poprzez ich farmakologiczną podaż w postaci odpowiednio dobranych leków. Druga część terapii – wcale nie mniej ważna – to indywidualne dostosowanie diety do potrzeb danej osoby w taki sposób, by złagodzić przebieg choroby, uniknąć komplikacji i umożliwić prowadzenie zwyczajnego trybu życia.
Składniki odżywcze w służbie tarczycy, czyli co wyróżnia dietę przy Hashimoto?
W diecie Hashimoto jadłospis powinien charakteryzować się obfitością składników odżywczych, które są pomocne dla syntezy hormonów tarczycy T3 oraz T4 oraz ogólnie dla pracy tarczycy. Należy tu wymienić:
- jod,
- selen,
- żelazo,
- cynk,
- witaminę D,
- antyoksydanty,
- kwasy omega-3 (długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe).
Poza tym żywienie osób z Hashimoto powinno w większości opierać się o zasady żywienia osób zdrowych, ze szczególnym uwzględnieniem składników wymienionych wyżej. Na co jeszcze można zwrócić uwagę, komponując jadłospis dla Hashimoto?
- Ze względu na upośledzony metabolizm tłuszczów w przebiegu choroby Hashimoto dobrze jest zwracać szczególną uwagę na to, czy przyjmujesz odpowiednią ilość błonnika.
- Istotna jest zdrowa masa ciała – aktywność fizyczna połączona z odpowiednią podażą kalorii dopasowaną do trybu życia odgrywają tu więc dużą rolę.
- Na co dzień powinieneś unikać wszelkiego rodzaju substancji o działaniu goitrogennym, czyli wolotwórczym. Uważaj więc na nadmierne spożycie produktów takich jak:
- kapusta,
- brukselka,
- rzepa,
- brokuł,
- kalafior,
- proso,
- jarmuż,
- brukiew,
- rzodkiewka,
- kalarepa,
- gorczyca,
- soja,
- szpinak,
- brzoskwinie,
- gruszki,
- truskawki,
- orzechy arachidowe,
- bataty (słodkie ziemniaki).
Dieta Hashimoto – co można jeść?
Pracę tarczycy doskonale wspierają zawarte w białkach aminokwasy, a w szczególności tyrozyna. Jest ona między innymi niezbędna do syntezy T4 (tyroksyny) – podstawowego hormonu wydzielanego przez tarczycę. Doskonałymi źródłami białka są np.: chude mięso, rośliny strączkowe, ser mozzarella czy jogurt naturalny.
Dieta w chorobie Hashimoto powinna także być bogata w zdrowe źródła tłuszczu. Są nimi między innymi oleje roślinne (np. oliwa z oliwek, olej rzepakowany), tłuste ryby morskie, orzechy i pestki, (np. nasiona chia, nasiona słonecznika).
Kolejnymi ważnymi elementami diety w Hashimoto powinny być pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak makarony pełnoziarniste, kasza gryczana, płatki owsiane czy pieczywo żytnie.
W przypadku choroby Hashimoto, odpowiednia dieta pełna witamin i składników mineralnych może mieć znaczący wpływ na przebieg leczenia!
Dieta przy Hashimoto i cukrzycy
Zarówno Hashimoto, jak i cukrzyca typu 1 należą do chorób o podłożu autoimmunologicznym. Przy tego rodzaju schorzeniach, organizm atakuje własne komórki lub narządy. Obie choroby często występują równolegle, ponieważ Hashimoto zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy, natomiast cukrzyca może wpływać na rozwój Hashimoto.
W przypadku występowania obu tych chorób, zalecane jest spożywanie produktów o niskim IG, w tym przede wszystkim dużej ilości warzyw.
Czego nie wolno jeść przy Hashimoto?
Najważniejsze zalecenia dietetyczne przy chorobie Hashimoto to unikanie produktów zawierających tłuszcze trans. Zakazane produkty to również żywność wysoko przetworzona i bogata w węglowodany proste. A zatem wszelkie słodycze, słone przekąski czy słodkie napoje gazowe są zdecydowanie niewskazane.
W niektórych przypadkach zalecana może być dieta bezglutenowa. Oprócz cukrzycy, kolejną chorobą często współwystępującą z Hashimoto jest celiakia, przy której konieczne jest wykluczenie produktów zawierających gluten. Przed przejściem na dietę bezglutenową, wskazane jest wykonanie badań diagnostycznych w kierunku celiakii.
Dieta dla Hashimoto – przykładowy jadłospis na cały dzień
W diecie hashimoto przepisy nie muszą być nudne ani trudne – zobacz sam.
Śniadanie: omlet z bananem i brzoskwiniami
Składniki:
- ½ banana
- 1 brzoskwinia
- 3 jajka
- ½ łyżeczki oleju kokosowego
- 1-2 łyżki mąki pszennej lub pełnoziarnistej
- 1 łyżeczka płatków migdałów
- 1 łyżeczka erytrolu/ksylitolu/innego słodzika
- szczypta cynamonu
- szczypta soli
Przygotowanie:
- Oddziel białka od żółtek. Ubij białka z solą na sztywną pianę.
- Dodaj wybrany słodzik.
- Dodaj żółtka i mąkę.
- Mieszaj do gładkości.
- W międzyczasie rozpuść na patelni olej kokosowy i wlej gotową masę.
- Podsmaż chwilę spód na większym ogniu, po czym przykryj i odczekaj kilka chwil.
- Obróć omlet i smaż dalej pod przykryciem aż do pełnego ścięcia się jajek.
- W czasie smażenia pokrój owoce.
- Podaj omlet z dodatkami i posyp go cynamonem.
II śniadanie: jajko zapieczone w awokado
Składniki:
- 2 jajka
- 1 awokado
- 1 łyżeczka szczypiorku
- 1 ogórek kiszony
- szczypta soli
- szczypta pieprzu
Przygotowanie:
- Piekarnik nagrzej do 200 stopni.
- Przekrój awokado na pół i wyjmij pestkę. Duża pestka może Cię wyjątkowo ucieszyć – oznacza więcej miejsca na jajko.
- Dopraw awokado solą i pieprzem.
- Do wgłębienia wbij jajko – jeśli będzie go za dużo, usuń nadmiar białka.
- Zapiekaj w naczyniu żaroodpornym ok. 15 minut.
- Posyp szczypiorkiem.
- Zapieczone awokado podaj z ogórkiem.
Obiad: szaszłyk z indyka z kaszą i gotowanymi warzywami
Składniki:
- 150 g fileta z piersi indyka
- ½ cebuli
- 1 łyżeczka oliwy
- 1 łyżeczka soku z cytryny
- 6 łyżek kaszy gryczanej
- 250 g mieszanki warzyw mrożonych (możesz wybrać swoje ulubione)
- ½ łyżeczki oregano
- ½ łyżeczki bazylii
- szczypta pieprzu
- sól
Przygotowanie:
- Pokrój mięso w kostkę i przypraw solą, oregano oraz bazylią.
- Nadziej je na szpikulce na przemian z cebulą i ugrilluj (możesz zrobić to na grillu lub w piekarniku z opcją grilla).
- Ugotuj kaszę zgodnie z instrukcją na opakowaniu, podobnie mrożone warzywa.
- Nałóż wszystko na talerz i skrop delikatnie oliwą.
Podwieczorek: cukinia na maśle klarowanym z kapustą i awokado
Składniki:
- 250 g cukinii
- 1 ząbek czosnku
- ½ cebuli
- 1 łyżeczka masła klarowanego
- 1 małe awokado lub ½ dużego
- 200 g kapusty kiszonej
- 1 łyżeczka tymianku
- szczypta pieprzu
- szczypta soli
Przygotowanie:
- Pokrój cukinię w dość cienkie talarki (ok. 4 mm), cebulę i czosnek drobno posiekaj.
- Rozgrzej masło klarowane na patelni.
- Podsmaż cebulkę i czosnek.
- Dodaj cukinię.
- Gdy nieco się podsmaży, dopraw ją solą i pieprzem oraz innymi ziołami do smaku (polecamy tymianek lub bazylię).
- Podaj z kiszoną kapustą i pokrojonym awokado. Możesz również dodać natkę pietruszki, która wzbogaci danie o dodatkowe składniki odżywcze.
Kolacja: sałatka brokułowa z kaszą gryczaną
Składniki:
- 5 łyżek kaszy gryczanej
- 150 g brokuła
- 2 łyżki ziaren granatu
- 1 łyżka szczypiorku
- 1 łyżka nasion słonecznika
- 1 łyżeczka oliwy
- ½ łyżeczki musztardy
- szczypta pieprzu
Przygotowanie:
- Ugotuj kaszę zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
- Brokuł pokrój na niewielkie kawałki (małe różyczki) i ugotuj najlepiej na parze do ulubionej miękkości – lepiej by był nieco za twardy niż rozpadający się.
- Wydrąż granat.
- Połącz musztardę z oliwą i pieprzem.
- Wszystko wymieszaj w misce, posyp nasionami. Sałatkę podawać możesz np. z pieczywem pełnoziarnistym.
Bibliografia:
https://gemini.pl/poradnik/zdrowie/dieta-w-chorobie-hashimoto-jak-komponowac-jadlospis/
https://www.damian.pl/zdrowie/choroba-hashimoto,5519,n,4722#
