Witamina C jest chyba najbardziej popularną z witamin. Od dziecka wiemy, że należy ją brać, kiedy jesteśmy przeziębieni lub mamy grypę. Jednak nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne funkcje pełni ta niepozorna witamina w naszym organizmie i jak wielkim sprzymierzeńcem może być we wzmacnianiu układu odpornościowego, odchudzaniu oraz wielu innych sprawach.
Historia witaminy C
Zbawienne działanie witaminy C na nasz organizm zostało stwierdzone jeszcze grubo przed tym, zanim została ona fizycznie wyizolowana. W czasach starożytnych oraz nowożytnych populacje osób pracujących na morzu gnębił szkorbut, który dziesiątkował marynarzy niemiłosiernie. Liczby są przerażające: w latach 1600 do 1800 umrzeć mogło aż milion mężczyzn pracujących na statkach. Z biegiem czasu zaczęto zauważać, że wydaje się, iż owoce cytrusowe zapobiegają wystąpieniu objawów szkorbutu. James Lind w 1747 roku przeprowadził test, który jasno pokazał, iż marynarze spożywający duże ilości cytrusów powracali do zdrowia.
Witaminę C, jaką znamy, wyizolował dużo później, bo w roku 1928 Albert Szent Győrgyi węgierski lekarz, który kilka lat później za swoje odkrycia został uhonorowany nagrodą Nobla. W kolejnych latach uczeni i badacze zauważali potencjał leczniczy witaminy C. Szczególnie zaś na tym polu zasłużył się Dr med. Frederik Klenner, który sprawdzał jej działanie na sobie, swoich pacjentach, a nawet swoich dzieciach. Jego badania pokazały jasno, że witamina C znacząco wspomaga siły obronne organizmu w przypadku ostrych stanów wirusowych.
Witamina C na odporność
Kiedy dopada nas przeziębienie lub grypa zażywanie witaminy C znacznie skraca czas przebiegu choroby. To wie nawet dziecko. Tylko dlaczego tak się dzieje?
Witamina C stymuluje nasz system immunologiczny, co oznacza ni mniej, ni więcej niż pobudzanie wzrostu oraz ogólnej sprawności komórek odpornościowych, czyli limfocytów typu B, oraz T. Tak więc duże dawki witaminy C są zalecane nie tylko, kiedy choroba już wystąpi, ale także w okresie zwiększonej zachorowalności np. w okresie jesiennym, oraz zimowym.
Ponadto witamina C chroni nasze DNA, tłuszcze oraz białka przed oksydacją. Jest także absolutnie niezbędna, aby prawidłowo przebiegał proces pochłaniania drobnoustrojów odpowiedzialnych za choroby przez białe krwinki – nosi on nazwę fagocytoza. Krwinki po otrzymaniu odpowiedniej dawki witaminy C działają znacznie żywiej oraz skuteczniej co w konsekwencji prowadzi do tego, że nasz organizm a z nim i my jesteśmy po prostu mniej narażeni na ryzyko infekcji.
Witamina C ma także ogromne znacznie, kiedy przechodzimy różnego rodzaju infekcje związane z pasożytami, jak i w przypadku gdy nasz organizm zostanie zatruty toksynami chemicznymi czy wirusowym zapaleniem wątroby. Jej wysoki poziom pozwala zwiększać zapasy glikogenu w wątrobie i wzmacnia skutecznie jej czynności odtruwające.
Witamina C na odchudzanie
Zdecydowanie można powiedzieć, że witamina C jest wrogiem tłuszczu na udach, brzuchu oraz pośladkach (czyli zasadniczo tam, gdzie mamy z nim najczęściej problem). Jeśli więc dostarczymy naszemu organizmowi z pożywieniem odpowiednie ilości witaminy C, to procesy spalania tłuszczu będą przebiegać bez większych zakłóceń.
Na czym to polega?
- Witamina C wspólnie z żelazem sprawia, że jest w ogóle możliwa produkcja karnityny – która bezpośrednio odpowiada za transport tłuszczów do miejsca ich spalania.
- Witamina C dostarczana w warzywach oraz owocach przez krew dostaje się do całego organizmu. Zajmuje ona dokładnie te same miejsca na powierzchni komórek co glukoza. A jeśli jest jej odpowiednia ilość, to z powodzeniem glukozę ubiega. To sprawia, że glukoza nie ma możliwości wysłania sygnału do wątroby, by ta zaczęła produkcję znienawidzonego przez nas tłuszczu zapasowego. Dlatego też osoby, które zjadają każdego dnia znaczące ilości owoców oraz warzyw nigdy nie będą otyłe.
- Witamina C jest odpowiedzialna za aktywację żelaza, które to transportuje tlen niezbędny do spalania tłuszczu w komórkach organizmu.
- Witamina C bierze czynny udział w produkcji hormonów stresu, które wychwytują cząsteczki tłuszczu, z miejsc, gdzie nagromadziło się go zdecydowanie najwięcej np. z ud. Dlatego właśnie nadnercza oraz przysadka mózgowa, które produkują hormony stresu, mają w sobie największe stężenia witaminy C w całym organizmie.
- Witamina C jest mocno zaangażowana w przemiany ważnego dla spalania tłuszczu w organizmie aminokwasu – tyrozyny.
Inne ważne funkcje witaminy C:
- Wspomaga układ nerwowy.
- Obniża ciśnienie tętnicze krwi.
- Zmniejsza uczucie zmęczenia oraz znużenia.Odpowiada za prawidłową strukturę oraz całkowitą ciągłość nabłonka naszych naczyń krwionośnych.
- Bierze udział w syntezie kolagenu odpowiadającego między innymi za elastyczność skóry a którego niedobór powoduje szybsze starzenie i występowanie zmarszczek, żylaków oraz rozstępów.
- Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego, chrząstek, dziąseł oraz zębów.
- Witamina C zwiększa odporność skóry na czynniki płynące z zewnątrz.
- Zmniejsza ryzyko wystąpienia uczuleń skórnych.
- Przeciwdziała powstawaniu cellulitu.
Objawy niedoboru witaminy C
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta, kiedy ciężko pracujemy fizycznie, mamy zaburzenia żołądkowo-jelitowe z wymiotami włącznie, kiedy nie mamy apetytu, a także, gdy chorujemy na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, palimy papierosy i pijemy alkohol lub jesteśmy w długotrwałym silnym stresie. Więcej witaminy C potrzebują także kobiety w ciąży oraz matki karmiące swoje dzieci piersią.
Do podstawowych objawów niedoborów witaminy C należą:
- brak apetytu,
- krwawiące oraz rozpulchnione dziąsła,
- skłonność do siniaków,
- osłabienie,
- szybkie męczenie się,
- trudno gojące się rany,
- uogólnione bóle mięśni oraz stawów.
Nadmiar witaminy C: jak rozpoznać?
Jako iż witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, nie gromadzi się w naszym organizmie. Wydalamy ją wraz z potem oraz moczem. Jest więc naprawdę niewielkie ryzyko przedawkowani witaminy C. Jednak jeśli dzienne spożycie witaminy C przekroczy 1000 mg, mogą wystąpić objawy ze strony układu pokarmowego, a także wysypka skórna. Należy także pamiętać, że duże dawki witaminy C zakwaszają mocz, a co za tym idzie, mogą prowadzić do powstawania kamieni w nerkach.
Najlepsze naturalne źródła witaminy C:
- owoc dzikiej róży,
- owoce cytrusowe – cytryny, mandarynki, pomarańcze, grejpfruty,
- warzywa kapustne,
- ziemniaki,
- papryka czerwona oraz zielona,
- jabłka,
- kiwi,
- czarne porzeczki,
- truskawki,
- sok pomarańczowy oraz jabłkowy,
- brokuł,
- brukselka,
- chrzan,
- kalafior,
- pietruszka,
- szpinak.
Jak nie utracić witaminy C z pożywienia?
Witamina C należy do związków, które są szczególnie wrażliwe na światło słoneczne, wysuszające powietrze i temperaturę. To wszystko sprawia, że jest niezwykle nietrwała i konieczne jest odpowiednie się z nią obchodzenie, by nie wytracić jej z posiłków zbyt dużo.
Należy więc:
- wybierać możliwie najświeższe owoce oraz warzywa, ponieważ zawierają one najwięcej witaminy C,
- bardzo cienko obierać skórki gdyż to pod nimi kryje jej najwięcej,
- w miarę możliwości spożywać produkty na surowo,
- obierać warzywa tuż przed podaniem,
- nie trzymać warzyw w wodzie zbyt długi czas,
- surówki przygotowywać tuż przed zjedzeniem i skrapiać je oliwą z oliwek, która ograniczy kontakt witaminy C z powietrzem,
- używać przyborów kuchennych ze stali nierdzewnej, rdzewne żeliwo znacznie przyspiesza rozkład witaminy C,
- wykorzystywać wodę z gotowania warzyw i owoców do przygotowania sosów.
Podsumowanie
Jak pokazuje powyższy tekst, witamina C odpowiada za naprawdę pokaźną ilość różnorodnych funkcji w naszym organizmie, dlatego więc warto zadbać o jej odpowiedni poziom w codziennej diecie. Nie jest to trudne, zważywszy na to, jak wiele naturalnych produktów żywnościowych ją zawiera w naprawdę sporych ilościach.
Jeśli jednak mamy objawy świadczące o dużym niedoborze witaminy C, to warto przez jakiś czas wspomóc się suplementacją farmakologiczną. Najlepiej porozmawiać o niej z lekarzem rodzinnym.
Dowiedz się także, co ma najwięcej witaminy C.
